آب انبار قوام یا برکه امید مردم بوشهر - وبلاگ شخصی اسماعیل

به گزارش وبلاگ شخصی اسماعیل، هر سفری مجذوب کنندهیت های خاص خودش را دارد و بخشی از سفر، خو گرفتن با آدم هایی است که حس و حال زندگی در شهری دیگر را برای ما تداعی می نمایند. مردم جنوب همواره به خونگرمی و مهمان نوازی معروفیت داشتند. جاهای دیدنی بوشهر آن قدر زیاد است که در یک سفر چند روزه نمی توان به همه آن ها سر زد، پس چه بهتر که طوری برنامه ریزی کنید که بتوانید در هر سفر بخشی از زیبایی های این شهر را ببینید. در آخرین سفری که بوشهر داشتم، بیشتر سمت غربی شهر را گشتم. یکی از مجذوب کننده ترین جاهای دیدنی این بخش شهر، آب انبار قوام بود که قدیمی اما پابرجا بود.

در این مقاله از مجله گردشگری وبلاگ شخصی اسماعیل قرار است با شما سفری داشته باشیم به غربی ترین بخش شهر بوشهر و از آب انباری تماشا کنیم که برکه امید مردم بوشهر است.

آب انبار قوام کجاست؟

آب انبار قوام در شهر بوشهر و در خیابان ساحلی قرار گرفته است.

برترین زمان بازدید از آب انبار چه وقت است؟

با توجه به گرمای هوای بوشهر در 6 ماهه اول سال، برترین زمان بازدید از آب انبار قوام، 6 ماهه دوم سال خواهد بود.

قدمت آب انبار قوام چقدر است؟

قدمت آب انبار قوام به بیش از 170 سال پیش برمی گردد.

اصلا آب انبار چیست؟

آب انبار که در زمان های قدیم به آن برکه هم می گفتند، حوض یا استخر سرپوشیده ای است که برای ذخیره آب از آن استفاده می شد. آب انبارها چندین متر از سطح زمین فاصله داشتند و بیشتر آن ها هم با بارش باران، پُر آب می شدند. البته جویبارهای فصلی هم یکی از منابع آبی بوده که آب انبارها را پُر می کرد.

آب انبارها بیشتر در منطقه ها کویری و گرم و خشک ساخته می شدند و یکی از مهم ترین منابع تامین آب اهالی بودند. آب انبارها در فصل های پُر باران مانند پاییز و زمستان از آب پُر شده و به عنوان ذخیره آب در بقیه فصل ها استفاده می شدند.

بخش زیادی از کشور ما جزو منطقه ها خشک و کم آب است، پس در زمان گذشته که هنوز لوله کشی آب انجام نشده بود، وجود این آب انبارها برای تامین آب ساکنان این منطقه ها ضروری بود. برخی از رودخانه ها هم که فصلی هستند و نمی توان از آن ها به عنوان منبع تامین آب در فصل های گرم سال مثل بهار و تابستان استفاده کرد.

در شهرهای کویری، به جز آب انبار، رشته های قنات هم احداث می شدند تا آب شیرین مورد احتیاج ساکنان این شهرها را تامین نمایند. اما چالش اصلی اینجاست که اگر در بوشهر قنات بزنید به آب شور می رسید. آب شور هم که برای خوردن مناسب نیست پس چه بهتر که از آب انبار استفاده گردد.

آب انبارها بیشتر در شهرهای کویری مثل یزد، لار، میناب، هرمزگان، کاشان و جنوب شیراز وجود دارند. هنوز هم چند تا از این آب انبارها در استان فارس استفاده می شوند. همه ما می دانیم که منشاء اصلی تشکیل تجمع های انسانی در یک منطقه، وجود آب است.

با توجه به اینکه ایران کشور کم باران و خشکی است، برای تامین آب آشامیدنی مورد احتیاج، روش های مختلفی استفاده می شده که یکی از آن ها آب انبار بود. این حوض بزرگ و سرپوشیده معمولا در زیرزمین شهرها و روستاها، راستا کاروان سراها و دژها ساخته می شد. پس دسترسی به آب در روزهای کم آبی یا در زمان محاصره دشمن راحت تر بود.

یکی از ویژگی های مهم آب انبارها، خنک نگه داشتن آب است، پس در فصل تابستان هم می توانید به آب خنک و گوارا دسترسی داشته باشید. ساخت آب انبار، عایق بندی و تصفیه آب با اصول علمی و مهندسی انجام می گردد. مواد زائد ته نشین شده و از اندازه مشخصی نمک هم برای میکروب کشی استفاده می گردد.

قدیمی ترین آب انبار در کنار محوطه چغازنبیل قرار گرفته است که به هزاره دوم قبل از میلاد و دوران شکوفایی تمدن ایلامی برمی گردد. یک آب انبار دیگر هم که در قرن ششم قبل از میلاد ساخته شده در قسطنطنیه قرار گرفته است و 2 مخزن و 1001 ستون دارد که به آن آب انبار 1001 ستون می گویند. قدمی ترین آب انبار ایران در یکی از سه قلعه استخر فارس قرار گرفته که در قرن 4 هجری ساخته شده است.

معرفی کلی آب انبار قوام

یکی از مهم ترین جاهای تماشای بوشهر، آب انبار قوام است؛ چون آب انبار برای اهالی این شهر اهمیت زیادی دارد. سال ساخت آب انبار قوام به بیش از 170 سال پیش برمی گردد. این آب انبار که در دوره قاجار ساخته شده، هنوز سرپاست و حالا آن را با عنوان رستوان سنتی قوام می شناسند.

بنای آب انبار قوام به عنوان یکی از جاهای تماشای بوشهر، معماری حیرت انگیزی دارد و در گذشته های دور یکی از مهم ترین منابع تامین آب آشامیدنی مردم بوشهر بوده ولی حالا به رستوان تبدیل شده و پذیرای گردشگران از شهرهای مختلف است.

ساختمان آب انبار قوام در محوطه باری در بخش غربی شهر بوشهر و در ساحل قرار گرفته است. اسکلت اصلی و طاق این آب انبار از سنگ های رسوبی مقاوم ساخته شده و سه دهانه ستون بندی دارد که با چهارطاق پوشیده شده اند. بنای این آب انبار دو متر در خارج از زمین بوده و 60.2 متر در زیر زمین قرار گرفته است. داخل آب انبار قوام را با با ساروج بسیار مقاوم پوشانده اند تا در برابر آب مقاوم باشد.

تاریخچه بنای تاریخی قوام

این آب انبار در سال 1234 هجری شمسی یعنی در زمان سلطنت ناصرالدین شاه قاجار و به وسیله شخصی به نام علی اکبر قوام الملک شیرازی احداث شده است. علی اکبر قوام الملک شیرازی یکی از دولت مردان دوره قاجاریه بود که در سال 1226 هجری قمری، کلانتر شهر شیراز شد.

قوام الملک در سفری که به بوشهر داشت متوجه شد که مردم این شهر با مشکل آب آشامیدنی روبرو هستند؛ بنابراین تصمیم گرفت برای برطرف این مشکل کاری کند. در آن موقع یک آب انبار بزرگ متروکه در ضلع غربی بندر بوشهر و در نزدیکی برج بحری وجود داشت که قابل استفاده نبود.

قوام الملک دستور داد آب انبار را لایروبی و بازسازی نمایند. همه این کارها با هزینه شخصی خود قوام الملک انجام شد. در آخر هم در کنار آب انبار قوام، نهری کنده شد تا آب باران در آن جمع شده و به آب انبار بریزد.

معماری آب انبار قوام

آب انبار قوام یکی از جاهای تماشای بوشهر است که معماری جالبی دارد. از بنای این آب انبار فقط بخش کوچکی از آن روی زمین قرار گرفته است که حدود 2 متر است. اما بخش اصلی آب انبار قوام در زیر زمین قرار گرفته است که حدود 60.2 متر عمق دارد. در زمان های قدیم این آب انبار 29 اتاق داشت که همه آن ها با آب باران پُر می شدند و حجم آب آنقدری بوده که برای 6 ماهه اول سال آب آشامیدنی مورد احتیاج بوشهری ها را تامین کند.

اسکلت اصلی و طاق آب انبار از سنگ های رسوبی ساخته شده و بخش درونی آن را با ساروج بسیار مقاوم ساخته اند تا از نشتی آب جلوگیری گردد. دور تا دور آب انبار قوام پنجره هایی به ابعاد 120 در 90 سانتی متر قرار گرفته اند که از داخل با سنگ پوشیده شده اند.

بازدید از آب انبار زیبای بوشهر

برای بازدید از نمای بیرونی آب انبار قوام احتیاجی نیست هزینه ای پرداخت کنید؛ اما برای بازدید از بخش درونی آن با توجه به کاربری فعلی آب انبار، باید غذا سفارش دهید؛ چون این آب انبار در حال حاضر به عنوان رستوران فعالیت دارد.

اگر می خواهید در ظهر روزهای تعطیل به رستوران قوام بروید باید بدانید که رستوران خیلی شلوغ است و ممکن است نتوانید از بخش درونی آب انبار قوام تماشا کنید. یکی از نکات مجذوب کننده این آب انبار تزئین دیوارها با وسایل قدیمی و تابلوهای فرق دارد.

برترین زمان بازدید از آب انبار

بوشهر شهری گرم است، بنابراین بازدید از جاهای تماشای بوشهر در فصل تابستان برای برخی از گردشگران سخت خواهد بود. پیشنهاد می کنم برای بازدید از این آب انبار تاریخی، فصل پاییز یا زمستان را انتخاب کنید که هوای بوشهر مطبوع و خنک است.

روزهای تعطیل رستوران قوام بسیار شلوغ است و امکان دارد نتوانید وارد رستوران شده و از آن بازدید کنید. برای بازدید از بنای خارجی آب انبار قوام احتیاجی به پرداخت هزینه نیست؛ اما برای بازدید از فضای داخلی آن با توجه به نوع کاربری فعلی باید غذا سفارش دهید.

آب انبار کجاست؟

این بنای تاریخی زیبا در شهر بوشهر و در خیابان ساحلی قرار گرفته است.

آب انبار قوام روی گوگل مپ

برترین راستا دسترسی آب انبار

برترین راستا برای تماشا آب انبار قوام حرکت به سمت غرب بوشهر است. این آب انبار در خیابان ساحلی و در نزدیکی پارک پرندگان قرار گرفته است. اگر با ماشین خودتان می روید که می توانید از لوکیشن گوگل مپی که در بخش قبلی قرار دادم بهره ببرید. اگر می خواهید با تاکسی یا وسایل نقلیه عمومی بروید باید تاکسی های خیابان ساحلی بوشهر را سوار شوید.

آب انبار تاریخی بوشهر، از برکه تا رستوران

آب انبار قوام یکی از جاهای تماشای بوشهر است که از چند وقت قبل تغییر کاربری داده و به رستوان قوام تبدیل شده است. این آب انبار نقشی حیاتی در تامین آب آشامیدنی مردم خونگرم بوشهر داشته و قدمت آن هم به بیش از 170 سال پیش یعنی دوران قاجار برمی گردد.

آب انبار قوام که به همت و با هزینه شخصی یکی از دولتمردان دوره قاجار ساخته شده در اصل عامل مهمی در آبادانی بخش غربی شهر بوشهر بوده است. این بار که به بوشهر سفر کردید، بازدید از این آب انبار قدیمی را در برنامه سفر خودتان قرار دهید و از تماشا این مکان تاریخی و خوردن غذاهای سنتی بوشهر در رستوران قوام لذت ببرید.